Andre Kuipers breekt hoofd over ijsje
Na ruim een half jaar gewichtsloos tussen de sterren te zijn geweest, is André weer thuis. Hij moet wel weer even wennen. Zijn lichaam is bijvoorbeeld “vergeten” dat er zwaartekracht is. Lopen was de eerste weken onmogelijk. Rechtop zitten was al een uitdaging.
Na enkele weken waagde André zich aan een Calippo ijsje. Je weet wel, zo’n ijsje dat je omhoog moet duwen. En als je ‘m op hebt zit er onderin nog een restje gesmolten ijs wat je natuurlijk niet wilt missen en wat je op wilt drinken. André heeft zich minstens 5 minuten het hoofd gebroken over de vraag hoe hij dat sap nou in zijn mond kreeg, want omhoog duwen viel een beetje tegen. Dat hij de zwaartekracht kon gebruiken, door het kartonnetje van het ijsje op zijn kop boven zijn mond te houden, kwam niet 1-2-3 in hem op. Het was uit zijn systeem.
André is geboren in 1958. Laten we zeggen dat hij na 2 jaar het fenomeen drinken (bekertje op zijn kop keren) onder de knie had. Dan heeft hij dus 52 jaar geweten hoe hij moest drinken m.b.v. de zwaartekracht. Toch was het na een half jaar geen automatisch gedrag meer.
Dat boeit mij nou.
Laatst zat ik na lange tijd weer eens op de fiets. (ik ben een goed-weer-fietser) Ik zat heerlijk rond te kijken, weg te dromen en mijn zonden te overdenken. En wat doe ik bij de eerste de beste bocht? Juist: mijn hand schiet omhoog om een tikje tegen de richtingaanwijzer te geven. Ik had er een binnenpretje van. Ik had duidelijk teveel in de auto gezeten. 2 minuten later, bij de volgende bocht, doe ik het echter weer. Wat stom! Ik had zojuist toch al geconcludeerd dat het geen wenselijk automatisme was op de fiets? Één keer die conclusie trekken is blijkbaar nog niet voldoende om het automatisme uit te bannen.
Onnozel? Misschien, maar ik denk liever aan de zeer intelligente André en het wetenschappelijk onderzoek dat gedaan is over automatismen:
Wetenschappelijk onderzoek naar automatisme.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er 2 soorten gedrag zijn: 1. bewust gekozen gedrag 2. onbewust uitgevoerd gedrag (automatismen)
Automatismen zijn de ingesleten paden in je hersenen. Ooit dacht je er nog bij na, nu al lang niet meer. Het handige daarvan is dat je je hersencapaciteit op dat moment voor iets anders in kunt zetten. Je kunt dus meerdere dingen tegelijk, zonder dat het moeite kost.
Hoe vaak gebeurt het niet dat je denkt: ,,hé ik had toch nog een boterham?” als je achter je PC zit te eten. Onbewust heb je alles opgegeten. Of dat je in de auto zit en wakker wordt uit je overpeinzingen en je merkt dat je al halverwege je werk bent.
Dat is dus dat onbewuste automatische gedrag dat het roer een tijdje van je heeft overgenomen.
Sommige dingen lukken zelfs niet eens meer als je ze bewust probeert te doen. Denk maar aan de hellingproef.
Hoe kom je af van ongewenste automatismen?
Helaas, aan bijna alles zit een keerzijde. Hoe handig dit systeem van automatismen ook is: als je een keer van een automatisme af wilt, wordt het een uitdaging.
Heb je wel eens afscheid proberen te nemen van een slechte gewoonte? Bijvoorbeeld: nagels bijten, snoepen, afhangende schouders, fel reageren, jezelf wegcijferen, etc. Dan weet je hoe lastig dat kan zijn.
Dat komt doordat je je er niet van bewust bent. Daardoor kun je het zelf niet zien en heb je dus hulp nodig van andere ogen. Wat je ook kunt doen (als je eenmaal weet dat je iets doet wat je niet meer wilt doen), is vaker stilstaan en terugkijken. Vaak is het makkelijker om je slechte gewoonte achteraf te zien. En, dat is stap 1 van veranderen: je er achteraf van bewust worden. Veel succes!
Hartelijke groet,
Sandra Planjer
Ps. Als jouw automatismen zich bevinden op het vlak van: pleasen, aardig gevonden willen worden, jezelf wegcijferen, te hard werken, ondergeschikt reageren op dominante mensen of perfectionisme, kijk dan eens bij ons trainingsaanbod. Je bent bij ons aan het goede adres om een vliegende start te maken.